Netcongestie is simpelweg een file op het elektriciteitsnet. Het ontstaat wanneer er meer stroom geproduceerd of gevraagd wordt dan het elektriciteitsnet aankan. Het huidige elektriciteitsnet raakt overvol, waardoor problemen ontstaan voor zowel producenten als consumenten.
Hoe ontstaat netcongestie?
Nederland schakelt massaal over naar duurzame energiebronnen, zoals zonne-energie en windenergie. Hernieuwbare energie wordt vaak teruggeleverd aan het elektriciteitsnet, dat oorspronkelijk was ingericht voor eenrichtingsverkeer. Hierdoor kunnen problemen ontstaan in het energiesysteem, wat leidt tot congestie.
Vraag naar elektriciteit
Naast meer duurzame energie, stijgt de vraag naar elektriciteit enorm door elektrische auto’s, warmtepompen en het elektrificeren van industriële processen. Huishoudens en bedrijven gebruiken steeds meer stroom, vooral op piekmomenten. Hierdoor wordt overbelasting veroorzaakt.
De gevolgen van netcongestie
Netcongestie leidt tot langere wachttijden voor bedrijven die een grotere aansluiting willen of nieuwe locaties willen aansluiten. Vooral grootverbruikers ervaren dus problemen, zoals beperkingen bij het terugleveren van opgewekte energie.
De gevolgen voor huishoudens
Huishoudens worden minder direct getroffen. Toch kunnen ze problemen ervaren, zoals het tijdelijk niet kunnen terugleveren van stroom uit zonnepanelen. Verder kan het langer duren voordat huishoudens een zwaardere aansluiting krijgen voor bijvoorbeeld een warmtepomp.
Netcongestie oplossen
Netbeheerders doen grote investeringen om het elektriciteitsnet uit te breiden en te versterken. Er worden nieuwe hoogspanningsstations gebouwd en transportcapaciteit wordt vergroot. Wel kost het realiseren van deze uitbreiding veel tijd door vergunningen en technische uitdagingen.
Congestiemanagement
Congestiemanagement houdt in dat netbeheerders afspraken maken met bedrijven en grootverbruikers om tijdens piekmomenten minder stroom af te nemen of terug te leveren. Dit vraagt om flexibele contracten en een goede afstemming van vraag en aanbod. Het elektriciteitsnetwerk blijft hierdoor stabieler en meer gebruikers kunnen aansluiten.
Energieopslag
Lokale energieopslag zorgt ervoor dat overtollige energie tijdelijk wordt opgeslagen in batterijen of wordt omgezet naar waterstof. Hierdoor hoeft niet alle stroom direct op het net geplaatst te worden, waardoor congestie wordt verminderd.
Cable pooling
Met cable pooling worden meerdere duurzame energiebronnen op één aansluiting aangesloten. Dit zorgt ervoor dat de aansluiting efficiënter wordt gebruikt, omdat zon en wind elkaar afwisselen. Dit vermindert de druk op het net.
Slim energiegebruik
Slim energiegebruik houdt in dat consumenten en bedrijven elektriciteit gebruiken op momenten waarop er veel aanbod is, bijvoorbeeld wanneer er veel zonne-energie beschikbaar is. Energieleveranciers stimuleren dit door flexibele tarieven en slimme systemen aan te bieden. Het elektriciteitsnet wordt hierdoor efficiënt gebruikt.
Veelgestelde vragen over netcongestie
Het stroomnet is eigenlijk ontworpen voor minder ingewikkelde toepassingen, met name éénrichtingsverkeer van centrales naar huishoudens. De energietransitie zorgt voor een groeiende vraag naar elektriciteit en teruglevering vanuit zonnepanelen en windturbines. Hierdoor ontstaat overbelasting op het bestaande elektriciteitsnet.
Veel bedrijven ervaren lange wachttijden voor een nieuwe of grotere aansluiting. Door het volle elektriciteitsnet kunnen ondernemers hun duurzame plannen, zoals het plaatsen van laadpalen of warmtepompen, vaak niet realiseren. Dit belemmert hun energievoorziening en de noodzakelijke verduurzaming.
Netbeheerders beheren de infrastructuur van het stroomnet en zijn verantwoordelijk voor het uitbreiden van de capaciteit. Ze nemen verschillende maatregelen, zoals het aanleggen van nieuwe kabels, het verhogen van transportcapaciteit en het realiseren van nieuwe aansluitingen. Dit alles gebeurt in samenwerking met overheden en energieleveranciers.
De uitbreiding van de energie-infrastructuur vereist grote investeringen, technische aanpassingen en vergunningen. Netbeheerders werken aan het versterken van het hoogspanningsnet en middenspanningsnet. Toch duurt het meestal jaren voordat nieuwe energienetten klaar zijn voor gebruik.
Tijd voor slimme oplossingen voor netcongestie
Netcongestie vormt een probleem binnen het huidige elektriciteitsnet, veroorzaakt door de toenemende vraag naar elektriciteit en het terugleveren van hernieuwbare energie zoals zonne-energie. Door de overbelasting van de energie-infrastructuur moeten bedrijven en huishoudens langer wachten op een grotere aansluiting of worden beperkt in hun energievoorziening. Netbeheerders en overheden investeren in de uitbreiding van het hoogspanningsnet en slimme maatregelen zoals energieopslag, cable pooling en flexibel gebruik. Alleen door gezamenlijke inzet van alle betrokken partijen kunnen we het overvolle elektriciteitsnet aanpakken en de energietransitie succesvol voortzetten.